Terry Eagleton İngiltere’nin en çok tanınan edebiyat eleştirmeni ve kuramcısı olarak tanınıyor. Oxford, Notre Dame, Trinity Collage, Yale, Cornell, Duke, Melbourne ve daha birçok üniversitede çalışmış olan Eagleton zamanımızın yaşayan en önemli isimlerinden biri. Edebiyat Olayı ise okuması pek kolay olmayan bir kitap. Yani en azından ben okurken sayfaları rahat rahat çevirdiğimi söyleyemeyeceğim. Ancak ben yeterli bilgiye sahip değilim diye aldanmanızı istemem. Edebiyat kuramlarıyla ilgili bir kitap arıyorsanız eminim herkes size Terry Eagleton adını önerecektir.
Edebiyat nedir? Bir eserin edebi olması için hangi şartları yerine getirmesi gerekir? Geçmişten günümüze edebiyatın ne olduğuna dair tartışmalarda neler değişti, neler aynı kaldı? Edebiyatın ne olduğu sorusuna net bir cevap verebilir miyiz? Verebilsek de bu gelecekte bu tanım hala geçerli olacak mı? Kitap bu sorular ve daha birçoğu üzerinde duruyor ve Terry Eagleton’ın kişisel görüşlerini içeriyor. Kitabın çoğu bölümünde ne yazık ki kendimi hayli yetersiz hissettim. Dolayısıyla fazlaca zevk alarak ve sayfaları hızla çevirerek okuduğum söylenemez. Bazı yerleri atladığımı da belirtmem gerek çünkü kendimi sayfaya boş boş bakarken yakaladım. Ancak bu durum tamamen benimle ilgili. Eğer edebiyat okuyorsanız ya da edebiyat kuramlarına ilginiz varsa bence bu kitabı çok sevebilirsiniz çünkü Eagleton eğlenceli bir yazar. Sivri dilli oluşuna da hayran kaldım. Keyifle!
Kitabın ilk cümlesi: Son birkaç on yıl içinde, edebiyat kuramına ilgi nispeten kaybolduğu için elinizdeki gibi kitaplar da gittikçe azalıyor.
Kitabın tanıtım yazısı aşağıda, almak için de buraya: Terry Eagleton – Edebiyat Olayı
“Edebiyat” diye bir kategoriden bahsedebilir miyiz? Gerçeklik ile kurmaca nerede birbirinden ayrılır? Çeşitli edebiyat kuramları metnin ne demek olduğu ve ne işe yaradığı konusunda bize ne söylüyor? Kavram ile “şeyler”, söz ile eylem arasındaki ilişki nedir? Kültür kuramları ile politik durumun bir ilgisi var mı? Edebiyat bir strateji midir? Terry Eagleton daha önceki kitaplarında da öne sürdüğü soruları yeni bir perspektifle ele alırken, edebiyatın kültür içindeki yerine, geçerliliğine, işlevine ve sınırlarına dair net bir bakış açısı sağlıyor.
“Edebiyat Olayı”, yalnızca bir edebiyat olayı değil. Edebiyatın doğasına, yapısına, dünya ile ilişkisine dair temel soruları ve çeşitli edebiyat teorilerinin bu konularda verdiği yanıtların ne anlama geldiğini incelerken; dil, kavramlar, gerçeklik, kültür ve ideoloji gibi konularda temel yaklaşımları da sorguluyor ve tatmin edici cevaplar sağlıyor. Edebiyat kuramı, eleştirel teori ve analitik felsefeyi alışılmadık biçimde bir araya getiren Eagleton, ona haklı bir ün sağlayan birikimini ironik bir dille, hiç olmadığı kadar özlü ve bütünlüklü biçimde okuyucularına sunuyor.
“Görgüsüzlük edecek olsam, diyebilirdim ki bu kitap, edebiyatın (en azından bugün için) gerçekte ne anlama geldiğinin makul bir açıklamasını sunuyor ve aynı zamanda hemen hemen tüm edebi kuramların ortak bir yönüne ilk kez dikkati çekiyor. Ama dediğim gibi görgüsüzlük edip bunu dile getirmeyeceğim.”
Bu kitap A’dan Z’ye *Sel okuma projesinden, siz de katılın!
