Nezih Başgelen, Türkiye’de arkeoloji denince akla gelen ilk isimlerden ve bu konuda yaptığı çalışmalar, yazdığı kitaplar ve yürüttüğü projeleri biraz inceleyince bu duruma şaşırmıyor insan. Elime iki kitabı geçti İstanbul ile ilgili, ikisi de birbirinden kıymetli kitaplar. İlki, Tarihi Kartpostallarda Boğaziçi. Eski İstanbul meraklılarının ve nostaljiden hoşlanan herkesin bayılacağı bir kitap. İçinde birçok eski İstanbul fotoğrafının yer aldığı bu kitabı okuduktan sonra İstanbul’a daha farklı gözlerle bakmaya başladığımı söyleyebilirim. Elbette kitaptaki fotoğrafları gördükten sonra keşke İstanbul bu kadar değişmeseymiş, eskiden ne kadar güzelmiş derken buldum kendimi. Konuyla ilgili yapacak hiçbir şey olmadığından Başgelen’in bu kitabına sığınıp eski fotoğraflara bakıp iç çekmek çok romantik oldu doğrusu. Farklı fotoğrafçıların arşivlerinden birçok fotoğrafın yanı sıra fotoğrafların hangi dönemlerde çekildiğine dair küçük bilgiler de mevcut. Meraklısıysanız kaçırmayın derim.
Arkeoloji ve Sanat Yayınları’ndan çıkan kitabın tanıtım yazısını aşağıda bulabilirsiniz.
Boğaziçi fotoğraflarının büyük çoğunluğu, 1900’lü yılların başlarında altın yıllarını yaşayan İstanbul kartpostal editörleri tarafından büyük bir titizlikle kullanılmıştır. Çeşitli editörlerin İstanbul serileri içindeki bu Galata’dan Rumeli Kavağı’na Salacak’tan Anadolu Kavağı’na Boğaziçi ile ilgili kartpostallar Boğaz köylerinin ve Boğaziçi anıtlarının 19. yüzyıl sonundaki durumuna ilişkin ayrıntılı bir envanter sunmaktadır. Bu albümde örneklerine yer verdiğimiz Boğaziçi’nin Rumeli ve Anadolu ayakası yerleşimlerine ait bu eski kartpostallar, aradan geçen zamanda da kültür mirası adına nelerin ne yok olduğunu göstermesi açısından da ayrı bir önem taşımaktadır.
İkinci kitap ise, İstanbul’un Karasurları; adı üstünde İstanbul’un karasurlarını anlatıyor. Tarihi fotoğraflarla karasurların tarihini de anlatan kitapta konuyla ilgili birçok bilgi edinebilmek de mümkün. İstanbul’da yaşıyoruz ama boş boş geziyoruz, baktığımız bu eski taşlar neymiş bilmiyoruz kafasına girdiyseniz, tam da aradığınız bir kitap olabilir bu. Ben keyifle okudum, keşke tarih derslerinde bu tür kitaplar okusaymışız, çok daha zevkli olurmuş.
