Bu sene birbirinden ilginç kurgu dışı kitaplar var okuma listemde. Bu zamana kadar okuduklarımın hepsini çok sevdim ve İrrasyonel de beni şaşırtan bir kitap oldu diyebilirim. Rasyonellik üzerine okuduğum ilk kitap olmasının yanı sıra beni nasıl düşündüğümüzü öğrenmeye meraklı hale getirdiği için de farklı bir yere sahip artık.
İrrasyonel beni en çok örnek olay incelemeleriyle şaşırttı diyebilirim. Neyi, nasıl ve neden belli bir şekilde düşündüğümüze dair anlattıkları da hem çok korkunç hem de biraz gülünç aslını isterseniz. Özellikle “bulunabilirlik hatası” bundan sonra dikkat edeceğim bir şey haline geldi. Bir karar almadan önce neyi nasıl hesaplamam gerektiğini de az çok öğrendim diyebilirim. En önemlisi de karar aşamasında kimleri dinlememem gerektiğini çok net gördüm. Kitap neden irrasyonel kararlar aldığımızı o kadar iyi anlatıyor ki bunun önüne geçmek için çabalamak dışında bir şans bırakmıyor insana. Mesleğiniz ne olursa olsun, irrasyonel kararlardan dolayı hayatınızın biraz düzensiz bir hale geldiğini düşünüyorsanız okuyun bu kitabı derim. Kaybedecek hiçbir şeyiniz yok. Keyifle!
Kitabın tanıtım yazısı aşağıda, almak için de buraya: İrrasyonel – Stuart Sutherland
“İnanılmaz sürükleyici ve fevkalade iyi yazılmış”
-Richard Dawkins-
“Ürkütücü, yer yer komik ama kesinlikle büyüleyici”
-Oliver Sacks-
“Bu kitabı almalısınız, her evde bir tane bulunmalı. Dahası, uygarlığımızın gelişimi adına otel odalarının başucu çekmecelerine bu kitabı koymalılar.”
-Nicholas Lezard, The Guardian-
“…kitabı neredeyse bir solukta okudum ve kendi kendime de, ‘Neden bunu satın alır almaz okumadım’ diye kızdım.”
-İsmet Berkan, Radikal-
“Baştan sona canlı, eğlenceli ve etkileyici”
-British Journal of Psychiatry-
Hangisi daha muhtemel: Mavi gözlü annenin kızının mavi gözlü olması mı, yoksa mavi gözlü kızın annesinin mavi gözlü olması mı? Sigara içmek akciğer kanseri riskini on, ölümcül kalp hastalığı riskini ise iki kat artırıyorsa akciğer kanserinden ölen tiryakilerin sayısı kalp hastalığı sonucu ölen tiryakilerden daha mı çok? Bir işi iyi yaptıkları için insanları ödüllendirmek faydalı mı? Bir psikoloji deneyi için, birine öldürücü olabilecek şoklar vermeyi kabul eder miydiniz? Dönme dolaba binmek mi yoksa bisiklet sürmek mi daha tehlikeli?
Kitabın isminden dolayı tetikte değilseniz, bu sorulara verdiğiniz yanıtlardan bazıları muhtemelen irrasyonel. Dahası, tüm soruları yanıtladıysanız kesinlikle irrasyonelsiniz, çünkü kimisinde yanıt vermeye yetecek kadar bilgi yok. Mutlaka bir yargıya varma ihtiyacı ise irrasyonelliğin sık rastlanan sebeplerinden biri.
Stuart Sutherland’in İngiltere’de kült haline gelmiş ve yıllardır çok satanlar listesinde bulunan kitabı İrrasyonel, yakın zamanda konuya ilişkin yapılmış pek çok psikoloji deneyinden ve gündelik yaşamdan çoğu zaman sizi şaşkınlığa sürükleyecek örnekler sunarak, irrasyonelliğin yaygınlığını ve olağanlığını gözler önüne seriyor. Yanlış gözlem, uyum gösterme ihtiyacı, yersiz tutarlılık, kanıtları gözardı etmek, hatalı neden sonuç ilişkileri kurmak ya da aşırı özgüven gibi bizi irrasyonel kararlara sürükleyen sebepleri ortaya koyuyor ve Pearl Harbour bombardımanından şampuan reklamlarına kadar pek çok farklı olayı inceleyerek, “içimizdeki düşmanın” nelere neden olabileceğini gösteriyor.
Bu kitap Kitaplık Kedisi Reading Challenge 2015 kitaplarından biri!
