Hırsıza Her Gün Bayram Nijeryalı yazar Teju Cole’nin 2007’de yazdığı, insanı Lagos’un sokaklarına bırakıveren, ilginç bir kitap. Bir romandan ziyade anı ya da gezi kitabı gibi okunuyor bu kısacık kitap ve isimsiz anlatıcının yazarla bir olduğunu düşünmeden edemiyor insan.
Hırsıza Her Gün Bayram, doktor olmak için Amerika’ya göç eden ve yıllar sonra ülkesine geri dönen Nijeryalı isimsiz karakterin hikayesini anlatıyor. Daha doğrusu ortada doğru düzgün bir hikaye yok, anlatıcımızın gözünden Nijerya’yı dinliyoruz. Hayli kısa bölümlerle Lagos’ta karşılaştığı günlük olayları elinden geldiğince objektif bir şekilde anlatmaya çalışıyor ancak bu çok sevdiği ve aynı zamanda hiç sevmediği ülkeye karşı objektif olamıyor. Teju Cole’nin Nijerya’da çektiği siyah beyaz fotoğraflar bölümlerin arasına serpiştirilmiş. Bunların isimsiz anlatıcının anlattıklarına farklı duygular eklediğini belirtmem gerek.
Açıkçası, bu kitabı okuduktan sonra Nijerya’yı ziyaret etme düşüncesi bile tüylerimin ürpermesine yetti. Ülkedeki yolsuzluk, şiddet, ekonomik çöküş, ahlaki çöküş ve tüm bunların sebep olduğu o korku ve umutsuzluk hakkında okumak gerçekten çok zordu. Ancak yazarın nadir de olsa bahsettiği bazı insanlar ve anlar var kitapta, işte bu umut dolu insanlara hayran kalmadan edemedim.
Ülkesinden ayrılıp daha iyi olduğunu düşündüğü bir ülkeye göç etmiş biri olarak kitabı kendi deneyimlerimi düşünmeden okumam imkansızdı. İnsanı derin bir sessizliğe iten düşünceler bunlar; hem kabullenemeyişlerden hem de üzüntüden insanın boğazı düğümleniyor. Tam da bu sebeplerden dolayı bu kitabı asla unutmayacağım ve Teju Cole’nin yaşadıklarını böylesi bir şekilde anlatabilmesinden cesaret alacağım. Öneririm.
MonoKL’dan çıkan kitabın tanıtım yazısı aşağıda, almak için de buraya: Hırsıza Her Gün Bayram – Teju Cole
“Hırsıza Her Gün Bayram komik hüzünlü ve iğneleyici dönemeçler oluşturarak Nijerya’daki manzarayı çiziyor. Yazar ülkesine duyduğu bağlılık sayesinde, ama kalbinin derinliklerinde kendi kendine inancını yitirmiş bir sevgiyle, Nijerya’da kol gezen öfkeyi (ki öfke orada kurulmuş olan ve çoğunlukla acınacak haldeki vaziyete verilen en sıradan tepkidir) adeta susturuyor ve görmezden geliyor… Teju Cole kendi jenerasyonunun en yetenekli yazarlarından birisi.” Salman Rushdie
“Hırsıza Her Gün Bayram bir romancık, bir seyahatname ve hırsızlık yöntemlerinin uzun bir listesi. Nijerya’nın sosyal normlarının tetkiki, bir yabancının ağıtı, bir fotoğraf albümü. Cole’un böyle bir şeyi başarması bile tek başına övgüye değer. Bu kitabın bir ilk kitap olması ise yalnızca olağanüstü.” The A.V. Club
“[Teju] Cole, Baudelaire’in izinden giderek yürüyüşçü kent gezginleri geleneğini sürdürüyor. Alfred Kazin, Joseph Mitchell, J. M. Coetzee ve sıklıkla karşılaştırıldığı W. G. Sebald gibi Cole da edebiyata zamanın ruhuna uygun kendi has üslubunu katmakta.” The Boston Globe
“Canlı, etkileyici… Cole parçalı bir anlatı, bir tefrika dizisi kuruyor ve yankılanmaya bırakıyor.” The New York Times Book Review
“[Hırsıza Her Gün Bayram]’ın basılması sayesinde [Teju Cole]’un hayata, sevgiye, sanata dair araya sıkıştırdığı incelikli gözlemler, kitabı bitirdiğinizde kendinizi daha zengin ve kendi gerçekliğinizle daha uyumlu hissetmenizi sağlıyor.” Dinaw Mengestu, The Atlantic
“Cole’u okumak, bir kelime ustasının diliyle kendini kaybetmek demek. Hırsıza Her Gün Bayram’da, PEN/Hemingway ödüllü yazar bu büyük yeteneğini bir göçmen karakterine, New York City’de yaşayan, kısa bir ziyaret için Lagos’a dönmüş olan Nijeryalı genç bir tıp öğrencisine hayat vermek için kullanıyor. Şehirde dolaşırken başına gelenler, onu anavatanı Nijerya ve bir yabancı olarak kendisi hakkında düşüncelere itiyor. Bu eser ilk olarak 2007’de, Cole’un Open City romanının yayımlanmasından dört yıl önce Nijerya’da basılmıştı, ancak şu ana kadar ona ABD’de erişmemek mümkün olmamıştı. Nijeryalı olmayan okurlar da Cole’un ilk romanıyla tanışacağı için hayli memnunuz.” The Root
“Bir Teju Cole romanı, çok az çağdaş yazarın sunabileceği bir okuma deneyimidir.” Flavorwire
“Doğrudan ve yenileyici. Afrika’yı romantikleştirmeye çalışanlara inen açık ve sert bir yumruk.” The Telegraph (UK)
“Hırsıza Her Gün Bayram bir daha eve dönemeyeceğiniz gerçeğinin capcanlı ve kesintili bir şekilde anımsatılması demek. Fakat bu, deneyemeyeceğiniz anlamına gelmiyor. Doğduğu Nijerya’ya dönüşü, Cole’un çekici anlatıcısını hem sevimli bir yakınlık, hem de korkutucu bir yabancılık hissi veren bir yerde kaos, çelişki ve hısımlık fırtınasına daldırıyor. Sonuç mu: hem kendine bağlayan hem de rahatsız eden incelikli bir öykü.” Billy Collins
“Zengin hayal gücü ve keskin bir düz yazı… Afrika’nın yakın geçmişteki en iyi kurgusal tasvirlerinden biri.” The New Yorker
“Hırsıza Her Gün Bayram, Nijerya’nın ilham gücünden doğan kutsal bir kitap.”Vanity Fair
“Mükemmel bir örgü… Nijerya’nın geleceğine dair iyimserlik, Hırsıza Her Gün Bayram sayesinde yeniden ve yeniden beliriyor.” The Huffington Post
“Hırsıza Her Gün Bayram müthiş bir karışım. Hayalperest, orijinal, deneysel ve duyarlı. Bu kitap anlatının yönü has bir tarz ve incelikle nasıl yeniden örülür onu gösteriyor.” Chris Abani
“W. G. Sebald, J. M. Coetzee ve V. S. Naipaul gibi romanın nasıl olması gerektiğiyle oynamayı seven yazarlardan esinlenen Cole, muğlaklıktan hoşlanıyor… Kitaplarının pek açıkgöz avarelerinde Alfred Kazin ve Joseph Mitchell’in, New York City’deki en gözlemci iki gezginin üslubu kendini hissettiriyor.” New York Observer
“İçinde her şey var, büyüleyici… anlatıcıya eşlik ediyor olmak ise başlı başına bir zevk.” Minneapolis Star Tribune
Bu kitap Kitaplık Kedisi Reading Challenge 2021 kitaplarından biri. Siz de katılın, 2021 boyunca birbirinden enfes yazarları keşfedip, onların büyüsüne kapılın. 2021 kitaplarla mutlu olacağımız ve edebiyatın nimetlerinden faydalananacağımız bir yıl olsun!
