Günü Yaşa Amerikalı yazar Saul Bellow’un 1956’da yayımlanan ve benim de okuduğum ilk romanı. Amerikan edebiyatında yeri çok büyük olan yazardan beklentim o kadar çoktu ki Günü Yaşa beni biraz hayal kırıklığına uğrattı. Ne bahsedilen o derinliği bulabildim ne de mizahı.
Günü Yaşa Tommy Wilhem’in yaşadığı kötü günlerden birini anlatıyor. Babasıyla sorunlu ilişkisini, yaptığı tüm o yanlış seçimleri, eşi ve çocuklarıyla olan kopukluğu ve para kazanmaya çalışırken tüm mızmızlanmalarını dinliyoruz. Ah, evet, bir yandan kendi değerini ve dünya üzerindeki yerini anlamaya çabalıyor.Tommy Wilhem kolayca sevilebilecek ya da insanın kendinden bir şeyler bulabileceği bir karakter değil. Dolayısıyla yaşadıklarını çok uzaktan izleyip, bir yandan sıkılırken bir yandan “kendine gelse de kurtulsak” diye düşündüm. Yine de kitabı okumaya devam ettim. Elbette kısacık olmasının etkisi büyük; kalınca bir kitap olsaydı okumaya devam eder miydim emin değilim. Kitap bittiğindeyse iyi yazıldığını fakat bana kayda değer hiçbir şey bırakmadığını fark ettim. Amerikan edebiyatının belkemiği, devlerinden biri Bellow’u mu okumuştum gerçekten?
Günü Yaşa hakkındaki düşüncelerim üzerine aradan geçmiş onca yılın bir etkisi olabilir mi diye kafa yormadım değil. Belki 1956’da ilk çıktığında bir Amerikalı olarak okusaydım, düşüncelerim çok farklı olabilirdi. Ancak yıllar yıllar önce yazılmış, insanları hala etkilemeyi başaran onca kitap varken Günü Yaşa beni neden böyle etkilemedi onu da düşündüm. Yazarın Herzog ve Augie March’ın Maceraları adlı kitaplarının yanında Günü Yaşa pek de kayda değer kalmıyordur belki. Yıllar yıllar sonra tekrar Saul Bellow okumak istersem cevabını bulabilirim sanırım. Siz ne dersiniz?
İletişim Yayınları’ndan çıkan kitabın tanıtım yazısı aşağıda, almak için de buraya: Günü Yaşa – Saul Bellow
Modern bireyin açmazlarına trajedi ve mizah duygusuyla ışık tutan Günü Yaşa, Nobel edebiyat ödüllü Saul Bellow’un başyapıtlarından biri. Aktörlük, evlilik ve iş hayatında başarısız olan Tommy Wilhelm, kişisel tarihini baştan aşağı sorgulamaktadır. “Bu, dünya değil; bu, bir tür cehennem” diyecek kadar umutsuzdur gelecekten. Kendi iradesiyle değiştirebileceği çok az şey olduğunu düşünmektedir. “Göğsünün içinde yanlışın sıkıca atılmış bir düğümü vardır”. Babası, kız kardeşi, karısı ve oğullarıyla ilişkisi yalnızlık ve suçluluk duygusunu daha da derinleştirir. Çektiği acıları, içinden çıkamadığı sorunları, benliğini ele geçiren yabancılaşma duygusunu aşmak için “burada ve şimdide” tutunmanın bir yolunu ararken suçluluk duygusu, bencillik, kibir ve yabancılaşmanın modern zamanları çepeçevre saran bir insanlık hali olduğunu anlar Tommy. Günü Yaşa, modern bireyin fay hatlarını sergileyen, çarpıcı bir anlatı.
“Bellow, Amerikan edebiyatının belkemiğidir.”
-Phılıp Roth
“Saul Bellow, 20. yüzyıl Amerikan yazarları arasında devlerden biri, belki de tek devdir.”
