Fareler ve İnsanlar uzun zamandır okumak isteyip de bir türlü okuyamadığım kitaplar listesinden çıkıp sonunda okunmuş kitaplar listesine girebildi. Biliyorum biliyorum, çok geç okudum bu kitabı. Aslında fazlaca geç kaldığım daha binlerce kitap var ve bu konuda yapabileceğim hiçbir şey yok ne yazık ki. Buna da ancak aşağıdaki alıntıyı tekrar tekrar kendime hatırlatarak katlanabiliyorum.
So many books, so little time.
– Frank Zappa
Gel gör ki, Fareler ve İnsanlar’ı, orijinalinden okuma şansına sahibim. Önceden okumuş olsaydım muhtemelen türkçesini okuyacak ve çeviri denen meretin kurbanları arasında yerimi alacaktım. (Evet kurbanları, ama bu konuya hiç girmeyeceğim şimdi.) Her ne kadar aksan olayından pek haz etmesem de imkanı olanların da orijinalinden okumasını öneririm. John Steinbeck inanılmaz bir dile sahip, inanılmaz bir yazar. Bunu bu zamana kadar milyonlarca insan dile getirmiş olsa da tekrar etmekte hiçbir sıkıntı görmüyorum. Fareler ve İnsanlar ise insanın içine işleyen ve bir türlü bırakmayan kitaplar arasında hemen yerini alan bir kitap.
Diğer John Steinbeck kitapları ve Fareler ve İnsanlar
Gazap Üzümleri ve Cennetin Doğusu‘ndan sonra Fareler ve İnsanlar Steinbeck‘in okuduğum üçüncü romanı oldu. İlk ikisini de uzunca bir zaman önce okumuştum ancak aklımda kalan kitabı çoğu insanın aksine, Cennetin Doğusu oldu. Neden bilmiyorum Gazap Üzümleri’ne dair çok bir şey kalmamış aklımda. Aslını isterseniz Cennetin Doğusu’nu da çok çok iyi hatırladığım söylenemez, sadece birkaç sahne ve bir karakter. Sanırım Steinbeck’in kitaplarıyla ilgili sorunum da bu. Okuduktan birkaç gün sonra aklımdan çıkıyorlar ve kendime hatırlatma zahmetine de katlanamıyorum ne yazıkki. Aynı durumu Fareler ve İnsanlar’da yaşamadım. Sanırım benim için en çarpıcı John Steinbeck kitabı Fareler ve İnsanlar oldu. Aylar sonra da hatırlayacağıma ve aklıma geldikçe beni yeniden düşündürteceğine eminim.
Kitabın tanıtım yazısı aşağıda, almak için de buraya: John Steinbeck – Fareler ve İnsanlar. Keyifle ve mutlaka okuyun!
Pulitzer ve Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan John Steinbeck’in çağımızın toplumsal ve insani meselelerini ustalıkla resmettiği eserleri modern dünya edebiyatının başyapıtları arasında yer alır. Steinbeck romanlarında yalın ve keskin bir gerçeklik sunarken yine de her seferinde çarpıcı bir öykü ile çıkar okurunun karşısına. Tarihin bir kesitindeki dramı insani ayrıntıları kaçırmadan sergilerken, “tozpembe olmayan gerçekçi bir umudun” türküsünü dillendirir. Bu nedenle eserleri edebi değerleri kadar güncelliklerini de hiç yitirmemiştir.
Fareler ve İnsanlar, birbirine zıt karakterdeki iki mevsimlik tarım işçisinin, zeki George Milton ve onun güçlü kuvvetli ama akli dengesi bozuk yoldaşı Lennie Small’un öyküsünü anlatır. Küçük bir toprak satın alıp insanca bir hayat yaşamanın hayalini kuran bu ikilinin öyküsünde dostluk ve dayanışma duygusu önemli bir yer tutar. Steinbeck insanın insanla ilişkisini anlatmakla kalmaz insanın doğayla ve toplumla kurduğu ilişkileri de konu eder bu destansı romanında. Kitabın ismine ilham veren Robert Burns şiirindeki gibi; “En iyi planları farelerin ve insanların / Sıkça ters gider…”
